Vrijheid om te kiezen

Vorige week was ik aanwezig bij een masterclass gegeven door dr. Edith Eva Eger. Wat een indrukwekkend verhaal! Ik werd geraakt, geïnspireerd en deel graag wat zij daar meegaf.

Edith Eva Eger wordt ook wel de ballerina van Auschwitz genoemd. Als 16 jarig meisje heeft zij voor Mengele moeten dansen. Haar vader en moeder zijn daar beide vergast. Zij heeft het concentratiekamp overleefd, samen met haar zus. Ze is naar de VS geëmigreerd, rond haar 50e psycholoog geworden en zich gespecialiseerd in omgaan met trauma. Ook zelf heeft zij haar eigen trauma’s aanschouwd, deze kunnen integreren in haar leven en zoals ze zelf zegt: de keuze kunnen maken tot vrijheid, dankbaarheid en vergeving.

Ze zei: “Voel wat je voelt! Er is geen vergeving zonder eerst de woede te voelen. Wat je niet voelt, kun je niet helen. Reageer niet op grond van je primaire gevoel van boosheid, angst en frustratie, maar blijf ook niet vastzitten in je gevoelens”. De kernboodschap van Edith Egger is “Je hebt een keuze”. Een keuze tussen gevangen blijven zitten in de wrok van slachtofferschap of vrijheid. Ze vertelde dat ze in Auschwitz een god had ontdekt, die haar als een gids had laten zien hoe haat in liefde veranderd kon worden; die haar had begeleid om eerst diep adem te halen, niet direct te reageren en eerst te voelen wat ze voelde, daarbij te blijven (ook kun je kiezen hoe lang je daar bij blijft), zonder oordeel. Die haar tijdens de Dodenmars, toen ze weigerde als kannibaal te overleven, haar blik richtte op het gras om dat te eten.

Ze ziet het als een opdracht om alles wat pijnlijk was aan te kijken, te voelen en daarin te zoeken naar wat haar gegeven werd. Wat ik heel intrigerend vond is hoe Edith Eva  Eger tegen vergeving aankeek. Het heeft haar veel gebracht om zichzelf te vergeven: dat zij het overleefd had en haar moeder niet. Daarmee gaf ze zichzelf toestemming om vrij te zijn. Vrij van schuld en schaamte. Zichzelf te vergeven stelde haar in staat niet langer gevangen te blijven zitten in “waarom ik? ”, maar te kunnen gaan naar “wat nu?”. Ook om te kunnen gaan naar wat ze werkelijk wil rond haar eigen levenseinde: ze wil graag dankbaar sterven. En zolang ze leeft (inmiddels is ze  91 jaar oud!), een balans te hebben van werken, liefhebben en spelen. Hier vond ze haar bestemming in het leven: God had een plaats voor haar. Toen ze dit zei, raakte ik ontroerd. Wat een liefde sprak daar uit, een welkom, een erbij horen bij een groter geheel. En die plek mogen we innemen, mag ik innemen, hoe geweldig is dat.

Verder riep ze op om compassievolle luisteraars te zijn, de ander uit te nodigen om meer te vertellen en daarmee een helende atmosfeer te scheppen, zodat geheimen gedeeld kunnen worden. Ook te delen wat je echt wil, waarmee we de ander in staat stellen verantwoordelijkheid te nemen en in die zin een “spirituele verloskundige” te zijn. Om een bevalling te begeleiden van de “jij” zoals je bedoeld bent. Een metafoor, die mij aanspreekt, temeer ik sinds 10 dagen oma ben van een prachtige kleinzoon, liefdevol welkom geheten. Liefde, zoals dr. Eger verwoordde, is het vermogen om los te laten. Na zelf ook een proces te hebben doorgemaakt van voelen, voelen en nog eens voelen, heb ik ervaren dat gestolde rouw vloeibaar kan worden (met hulp van anderen) en kunnen ontdekken wat mij gegeven is. En dat liefde dan kan stromen.
En dan nog hebben we elkaar nodig om herinnerd te worden aan dat wat niet automatisch gaat, zoals vanochtend mijn Pilates-trainer mij zei: “Neem de tijd om te voelen wat je voelt”. Ik glimlachte.

Ben benieuwd welke keuze jij hebt gemaakt en welk geschenk jij hebt ontdekt in voelen wat je voelt als het leven pijnlijk is….

In 2017 heeft Edith Eger het boek DE KEUZE geschreven, een enorme aanrader! Ter inspiratie is een deel van het interview van deze masterclass beschikbaar gesteld op YouTube (door publicatiebureau In de Wolken en expertisecentrum Omgaan met Verlies ). Ook op haar website kun je meer informatie vinden: https://dreditheger.com/.